POŁOŻNA ŚRODOWISKOWO-RODZINNA

Położna środowiskowa podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) opiekuje się kobietami w każdym wieku. Jest to kompleksowa opieka pielęgnacyjna – położnicza i ginekologiczna. Opiekuje się też noworodkami do drugiego miesiąca życia

Miejsce wizyt
Wizyta położnej POZ może się odbyć:

• w warunkach ambulatoryjnych, np. w gabinecie w przychodni,
• w domu pacjentki (wizyta patronażowa i profilaktyczna).

Terminy wizyt
Położna realizuje świadczenia:

• od poniedziałku do piątku, w godzinach pomiędzy 8:00 a 18:00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy
• w terminie uzgodnionym z pacjentką
• w terminie określonym w treści zlecenia lub skierowania
• w dniu zgłoszenia – jeśli stan zdrowia pacjentki tego wymaga.

Opieka położnej podczas ciąży
Położna środowiskowa opiekuje się kobietami w ciąży:

• 1 raz w tygodniu od 21 do 31 tygodnia ciąży – maksymalnie 10 wizyt
• 2 razy w tygodniu od 32 tygodnia ciąży do porodu – maksymalnie 16 wizyt.

Wizyty obejmują:

• rozpoznanie problemów zdrowotnych
• zaplanowanie i realizację świadczeń profilaktycznych
• edukację kobiet w ciąży oraz w ciąży wysokiego ryzyka, przygotowującą do porodu i rodzicielstwa.

Położna POZ przygotowuje plan edukacji przedporodowej dla kobiet w ciąży, w tym dla kobiet w ciąży wysokiego ryzyka. Jest to integralna część dokumentacji medycznej pacjentki. Obejmuje praktyczne i teoretyczne przygotowanie do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa (także w formie świadczeń realizowanych grupowo).

Opieka nad noworodkami
Do 2 miesięcy kalendarzowych życia dziecka położna POZ jest zobowiązana do 4–6 wizyt patronażowych. Badania wykonywane są w obecności opiekunów prawnych lub faktycznych w domu dziecka. Pierwsza wizyta odbywa się nie później niż 48 godzin po opuszczeniu szpitala przez matkę i dziecko.

Zakres wizyt
1–4 doba życia dziecka

• badanie dziecka, z uwzględnieniem oceny stanu ogólnego bezpośrednio po urodzeniu według skali Apgar – jeśli położna prowadziła samodzielnie poród fizjologiczny
• pomoc w tworzeniu więzi matki z dzieckiem i w rozpoczęcie karmienia piersią
• wykonanie pomiarów masy i długości ciała, obwodu głowy i klatki piersiowej dziecka
• profilaktyka zakażeń przedniego odcinka oka.

1–6 tydzień życia (co najmniej 4 wizyty patronażowe)
1.  Opieka nad noworodkiem lub niemowlęciem, w tym:

• obserwacja i ocena rozwoju fizycznego w zakresie: adaptacji dziecka do środowiska zewnętrznego, stanu skóry i błon śluzowych, pępka, wydalin, wydzielin, rozwoju psychoruchowego, funkcjonowania narządów zmysłów
• ocena odruchów noworodka, sposobu oraz technik karmienia
• wykrywanie objawów patologicznych
• ocena relacji rodziny z noworodkiem.

2. Edukacja zdrowotna i udzielanie rodzicom porad w zakresie:

• pielęgnacji noworodka
• karmienia piersią
• szczepień ochronnych
• badań profilaktycznych
• opieki medycznej, socjalnej
• laktacji, kontroli płodności, samoopieki.

3. Promocja zachowań prozdrowotnych rodziców.
4. Identyfikacja czynników ryzyka w rodzinie.
5. Diagnoza i ustalanie hierarchii podejmowanych działań.
Po zakończeniu wizyt patronażowych położna przekazuje opiekę nad niemowlęciem pielęgniarce podstawowej opieki zdrowotnej.

Opieka nad kobietami po operacji
Jeśli przeszłaś operację ginekologiczną lub ginekologiczno-onkologiczną, możesz otrzymać w szpitalu skierowanie do położnej środowiskowej. Zajmie się ona, w Twoim domu, raną pooperacyjną aż do jej zagojenia.

Cytologia u położnej
Cytologia jest podstawowym badaniem wykonywanym w celu wykrycia wczesnego stadium raka szyjki macicy. Zalecane jest jej wykonywanie raz w roku, mamy do wyboru 2 rodzaje cytologii:

• cytologia konwencjonalna – 35 zł
• cytologia cienkowarstwowa (LBC) - 80 zł